Het pad naar mijn vrijheid

Het pad naar mijn vrijheid: Mijn Europese droom

In samenwerking met PAG-ASA, een organisatie die zich inzet voor ex-slachtoffers van mensenhandel, is een bijzonder project ontstaan. In de media worden slachtoffers telkens in hetzelfde daglicht geplaatst, dit keer wouden wij dit anders doen.

Ons project, gemaakt door studenten Lovis Somer en Ayla Onsea, gaf ex-slachtoffers de kans om hun eigen verhaal te vertellen - zonder limitatie en met volledige creatieve vrijheid. Ons concept hield in, dat ex-slachoffers een brief schreven, naar een goede vriend, familielid of een andere dierbare. Op deze manier, kunnen wij ex-slachoffers terug in hun rol van autonomie brengen, en kunnen zij zelf bepalen wat er wordt gedeeld en wat niet. De participanten kregen een aantal vragen, waarop zij zelf konden kiezen welke ze zouden beantwoorden in een brief, zoals: wat advies zou je je jonge zelf geven? Welke dromen zijn ondanks alles toch wel uitgekomen?

‘RV schreef ons daarom een ontroerende brief, vol van de kracht en emotie die hij ervaren heeft tijdens zijn reis. Dit artikel is gebaseerd op de persoonlijke getuigenissen waarin ‘RV’ beschrijft hoe een langgekoesterde droom werkelijkheid werd na een lange en zware weg vol obstakels.

“Eindelijk heb ik het gehaald. Het leven dat ik altijd wilde, waarvan ik vroeger droomde: een leven in Europa, in België nota bene. ‘s Avonds, wanneer ik terugkom van mijn werk, zie ik mijn gezin. Samen zitten wij, na een lange werkdag, gezellig aan tafel.

Als ik mijn dochtertje zie spelen en dansen van vreugde, dwalen mijn gedachten terug naar mijn kindertijd. Desondanks ik mij nog maar aan delen kan herinneren, staat het beeld van mijn vader die ‘s avonds uitgeput terugkeert, in mijn geheugen gegrift.

Ik ben de oudste van een gezin van twaalf personen. Op vijftienjarige leeftijd moest ik school verlaten en op het land gaan werken om mijn vader te helpen om de gezinslasten te dekken. Mijn eerste loon was minder dan twee euro vandaag de dag. De dagen op het veld waren zwaar, vooral in de zomer. Mijn enige opluchting was het vliegtuig dat over ons in de verre hemel voorbijvloog. Ik droomde altijd van het moment waarop ik het vliegtuig kon nemen, weg van deze plek en naar een nieuw leven. Ik heb lang gewacht, hard gewerkt en met heel weinig geld overleefd. Allemaal zodat ik op 5 Februari 2014 eindelijk de kosten van een visum kon dekken om naar Europa te emigreren en mijn geluk te vinden.

De drie uur durende vlucht naar België was een levensveranderende stap in mijn leven. Mijn gevoelens waren gemengd, ik barstte van optimisme, maar het verdriet dat ik voelde bij het afscheid van mijn familie overviel me tegelijkertijd. Er kwam geen enkele negatieve gedachte omhoog, wanneer ik dacht aan een leven in Europa. Echter duurde mijn vreugde niet heel lang.

Toen ik om acht uur ’s ochtends aankwam in België, was dit de eerste keer in mijn leven dat ik zo veel sneeuw zag. Een verre vriend van mijn familie haalde mij op, ik kon vanaf toen bij hem logeren voor de komende periode. Zijn vriendin wist ook een baantje voor mij te vinden in een sorteerdepot. De volgende ochtend haalden ze mij om 5 uur ‘s ochtends op met een shuttle die de werknemers naar het depot voerde. Die dag waren wij met ongeveer vijftien mensen.

Toen we aan het depot toekwamen, liepen we als een kudde richting een metalen schuur. Het was er vreselijk koud en ik was niet goed gekleed gezien de werkomstandigheden. Toen ik de baas ontmoette zei hij tegen mij “Omdat je geen ervaring hebt, zal ik je eerst moeten testen voordat ik je kan betalen. Tegen het einde van de week zullen we het er opnieuw over hebben.” Omdat ik me wilde bewijzen, werkte ik extra hard. Ze zetten mij polyvalent in om allerlei taken uit te voeren die de officiële medewerkers met papieren niet wilden doen. Voor de testweek betaalden ze mij niet en kon ik thuis mijn huur niet betalen. Mijn huisbaas, de vriend van mijn familie, dacht dat ik de kosten probeerde te vermijden, waardoor hij in de avond toen ik thuiskwam de gaskraan en de verwarming dicht draaide. Op een gegeven moment, was mijn thuissituatie niet meer uit te houden en besloot ik zijn verblijf te verlaten. 

Al snel kreeg mijn baas te horen dat ik geen verblijfsplaats had en greep hij die kans met beide handen. Hij stelde voor, dat ik op het depot kon blijven slapen met als voorwaarde dat ik tot tien uur ’s avonds doorwerkte. Dat maakte mijn werkdagen achttien uur lang.

’s Nachts, op het depot, was het vreselijk koud. Zonder verwarming, zonder douche, omringd door tonnen en tonnen dozen met goederen. De geur en het klimaat waren niet uit te houden en ik had na twee weken werken nog steeds geen ‘rosse cent’ ontvangen. Na nog een derde week gewerkt te hebben, verzamelde ik alle moed bij elkaar om hem naar mijn salaris te vragen. Hij weigerde aangezien ik gratis op het depot mocht slapen.

De weken gingen vlogen voorbij en de werkeisen verdubbelden. Ik kreeg geen pauzes, en werkte zonder vrije dagen. De enige vrije dag die ik kreeg, was de dag wanneer mijn baas een controle vreesde. De tassen die ik moest versleuren, wogen meer dan honderd kilo. Tijdens mijn shift liep wel meer dan dertig keer heen en weer richting de vrachtwagens om de zakken op te halen en te laden. Na de shift, moest ik zelfs nog de toiletten van het bedrijf poetsen. Ik mocht nooit het depot verlaten, dit omdat de buren niet verdacht zouden raken. Daarom nam een vriend het initiatief om boodschappen voor mij te halen, omdat ik dat zelf niet kon doen. Mijn baas had ook geen matras voorzien, in de plaats moest ik op oude doeken slapen waardoor ik ellendig veel pijn begon te krijgen in mijn rug.

Uiteindelijk overhaalde ik mijn baas om mij twintig euro per dag uit te betalen waardoor ik telkens een klein bedrag terug naar mijn familie kon sturen. Na enkele weken, vond een collega zelfs een kamer voor mij waar ik kon gaan wonen. Het was allesbehalve luxe, maar duizendmaal beter dan het leven op het depot. Het was een kleine kamer, zonder raam, onder grondniveau. Maar in die toestand, had ik tenminste een bed.

Als ik dan ‘s avonds alleen was, vroeg ik mij altijd af: “Was dit het Europese leven waarvan ik toen zo droomde? Zou er ooit een dag van vreugde in mijn leven zijn en zou ik het recht krijgen om ooit zelf een gezin te stichten?”. Met die gedachten viel ik in slaap, zonder er ooit een antwoord op te vinden.

Het eerste incident gebeurde op een koude dag, vroeg in de ochtend. Er was een brand uitgebroken in het depot, omwille van met een temperatuur ontregeling. Ik zat als een rat in een val, geklemd tussen de machines omwille van een technische storing. Terwijl iedereen al veilig buiten was, bleef ik binnen vast zitten. Al snel raakte ik buiten bewustzijn en werd ik toen ik buiten was wakker geschud. Het was zo moeilijk om mijn ogen open te doen, het voelde bijna alsof ik mijn zicht verloren was geraakt. 

Op een gegeven moment bracht mijn baas me naar het ziekenhuis. Daar vroeg hij mij om de artsen te vertellen dat er een brand bij mij thuis was, niet op het werk. De dag erna verwachtte hij me weer op de werkvloer.

Het tweede incident gebeurde ongeveer vier weken later. Die dag werkte ik aan de lopende band, waar zich weer een technisch defect voordeed. Met z’n allen kregen we de taak om een nieuwe lading te sorteren zodat die vervolgens in een container opgestuurd konden worden. De remmen van de lopende band begaven het waardoor de band steeds sneller en sneller begon te lopen. We renden samen naar de uitgang, maar helaas haalde ik het niet. Van het ene op het andere moment voelde ik maar liefst 400 kilo aan goederen op mij vallen en verloor ik mijn bewustzijn.

Toen dit gebeurde, hebben ze mij eruit gehaald. Mijn collega’s probeerden me allemaal wakker te maken door parfum en water in mijn gezicht te spuiten – helaas, zonder succes. Na ongeveer een uur werd ik nat wakker en voelde ik bloed uit mijn mond lopen. Ik realiseerde me niet wat mij overkomen was, terwijl mijn baas de situatie probeerde te minimaliseren. Hij vertelde me dat er niets ernstigs aan de hand was en dat ik snel weer de oude zou zijn.

Wanneer mijn baas mij naar de spoed zou brengen, dacht ik dat ik nooit meer op mijn eigen benen zou kunnen lopen. Zo veel pijn had ik. Opnieuw kwamen diezelfde gedachten omhoog: “Is dit werkelijk mijn Europese droom?”. Tot mijn verbazing, parkeerde hij zijn auto gewoon thuis aan mijn deur. “Rust je uit, morgen kom ik je ophalen om negen uur. Een aantal uurtjes slaap zal je goed doen.”, zei hij toen.

Op dat moment wist ik, ik zou nooit deze situatie kunnen verlaten tenzij ik het zelf in handen zou nemen. De volgende dag ben ik zelf naar het ziekenhuis gegaan en dat was de geluksdag die ik nooit zou vergeten.

Via het ziekenhuis ben ik in contact gekomen met het team van PAG-ASA, die mij vanaf toen op alle manieren ondersteuning boden. Ze gaven mij onderdak, juridische, medische en psychologische ondersteuning. Eindelijk had ik goede mensen gevonden die mij zouden begeleiden, steunen en helpen ontwikkelen tot de persoon die ik zou worden.

Ik heb alles achter me gelaten: de kelder waar ik logeerde, mijn oude telefoon, de mensen uit mijn omgeving en zelfs al mijn oude kleren. Niets zou mij nog herinneren aan die donkere periode in mijn leven.

In mei 2019 kreeg ik mijn eerste officiële verblijfsvergunning in België. Dankzij het team van PAG-ASA ben ik na vijfentwintig jaar opnieuw gaan studeren. Doorheen dit proces at ik gezond, sportte ik veel en verbeterde mijn conditie. Daarnaast nam ik ook deel aan verschillende culturele en vrijetijdsactiviteiten. Beetje bij beetje werd het waar: mijn échte Europese droom.

Een tijdje later heb ik mijn grote liefde ontmoet. Nu zijn we getrouwd en hebben we een prachtige, lieve en intelligente dochter. Met ons drieën zijn wij een hecht en gelukkig gezin. Elke avond zitten we samen aan tafel, na een lange werkdag, en genieten wij van elkaars gezelschap.